W dniu 20 marca 2025 r. została podpisana umowa pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a Gminą Miasto Tomaszów Mazowiecki, Umowa o objęcie przedsięwzięcia wsparciem bezzwrotnym z planu rozwojowego nr KPOD.04.10-IW.04-0003/24 – przedsięwzięcie pn. „Poprawa stanu środowiska na terenach przemysłowych byłych Zakładów Włókien Chemicznych „WISTOM” w Tomaszowie Mazowieckim ” w ramach Inwestycji: B3.2.1-1/3. Inwestycje w neutralizację ryzyka i rekultywację wielkoobszarowych terenów poprzemysłowych i Morza Bałtyckiego - MKiŚ Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności
Planowany całkowity koszt realizacji wynosi 8 927 319,28 PLN brutto.
Kwota dofinansowania to 7 276 166,15 PLN.
Okres realizacji: 01.06.2025 - 30.06.2026
Opis przedsięwzięcia:
Tomaszów Mazowiecki jako jedno z 5 miast w Polsce od lat zabiegało o stworzenie specustawy umożliwiającej realizację rekultywacji, remediacji i działań służących poprawie stanu środowiska na obszarach dotkniętych zanieczyszczeniami ziemi, gleby i wód, powstałymi na skutek działania nieistniejących już dzisiaj zakładów przemysłowych należących niegdyś do Skarbu Państwa. Ustawą z dnia 16 czerwca 2023 roku Sejm RP ustanowił przepisy specjalne dotyczące wielkoobszarowych terenów zdegradowanych (Ustawa o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych Dz. U z 2023 r., poz.1719). W ramach prac nad ustawą Tomaszów od samego początku zabiegał o uwzględnienie w jej zapisach terenów po byłych Zakładach Włókien Chemicznych "Wistom". W ramach zidentyfikowanych obszarów dotkniętych zanieczyszczeniami do realizacji przewidziano: laguny osadów ściekowych zlokalizowanych w Tomaszowie Mazowieckim przy ulicy Henrykowskiej 2/4 oraz teren składowiska odpadów poprzemysłowych zlokalizowany w Tomaszowie Mazowieckim przy ulicy Piaskowej 157 wchodzących niegdyś w skład wielkiego zakładu. Zgodnie z zapisami ustawy o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych w ramach projektu w pierwszym etapie konieczne staje się opracowanie kompleksowej oceny stanu środowiska, jak również przygotowanie na jej podstawie późniejszego projektu planu działania. W ramach prac nad ustawą samorząd zabiegał od samego początku o uwzględnienie w planach finansowych dedykowanych środków na ten cel, czego odpowiedzią jest właśnie ogłoszony nabór wniosków przez NFOSIGW. W zakres przedsięwzięcia będzie wchodziło opracowanie kompleksowej oceny stanu środowiska na terenie poprzemysłowym, gdzie obecne znajdują się substancje zanieczyszczające lub niebezpieczne. Obejmie ona m.in. wykonanie i opracowanie wyników badań terenowych, badań laboratoryjnych, inwentaryzację terenu i inne niezbędne prace badawczo-analityczne, których celem będzie przeprowadzenie właściwej diagnozy i oceny stanu środowiska na zdegradowanym terenie. Kolejnym elementem wchodzącym w zakres przedsięwzięcia będzie analiza uzyskanych danych prowadząca do przygotowania kompleksowej dokumentacji na potrzeby opracowania planów poprawy stanu środowiska oraz dokumentacji inwestycyjnej związanej z realizacją tychże planów. Zostanie powołany zespół ekspertów merytorycznych doradzających i weryfikujących zakres przygotowywanych i wykonanych prac badawczo-analitycznych oraz planów poprawy stanu środowiska. Zostanie wykonane stosowne zabezpieczenie terenu (ogrodzenie terenu wraz z monitoringiem wizyjnym) w celu ograniczenia możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, jak również nielegalnej i niekontrolowanej ingerencji osób trzecich. Dodatkowo planuje się przeprowadzenie kontynuacji działań rozpoczętych w 2021 roku zmierzających do uprzątnięcia zalegających w dalszym ciągu na składowisku odpadów komunalnych. Ponadto w ramach działań na etapie przygotowania kompleksowej oceny stanu środowiska planuje się również wykonanie 10 piezometrów w celu umożliwienia skutecznej oceny oddziaływania obiektów na wody powierzchniowe i podziemne oraz w przyszłości stałego monitoringu oddziaływania obiektów na wody podziemne. Realizacja powyższego zakresu przedsięwzięć, tj. kompleksowej oceny stanu środowiska i projektu planu poprawy stanu środowiska, jak i prac zabezpieczających w postaci ogrodzenia lagun osadów ściekowych jak również składowiska odpadów pozwolą w pierwszej kolejności na szczegółowe rozpoznanie i udokumentowanie zakresu, jakości oraz oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko wodno – gruntowe, jak również rozpoznanie potencjalnego negatywnego wpływu ich oddziaływania na zdrowie i życie mieszkańców miasta. Realizacja powyższego projektu przyczyni się do poprawy stanu środowiska na terenie Miasta, jak również komfortu życia jego mieszkańców. Przyczyni się to również do minimalizacji potencjalnego negatywnego wpływu i zagrożenia środowiska, a tym samym zdrowia i życia mieszkańców miasta.
Działania, które mają na celu poprawę stanu środowiska w tym przywrócenie zdolności produkcyjnej i użytkowej terenu, jak również przywrócenie i ukształtowanie nowych walorów krajobrazowych, zminimalizowanie oddziaływania na środowisko oraz przywrócenie wartości użytkowej powierzchniowej warstwie są działaniami długotrwałymi, bowiem zamierzony efekt uzyskuje się nawet po kilku latach. Działania w ramach przedmiotowego projektu mają służyć dobru ogółu mieszkańców Gminy Miasto Tomaszów Mazowiecki. Gminy Tomaszów Mazowiecki i Gminy Lubochnia, a celem samym w sobie jest poprawa warunków środowiska naturalnego oraz komfortu życia jego mieszkańców. Przedmiotowy projekt z uwagi na swoją specyfikę i charakter, tj. opracowanie zbioru dokumentacji służących opracowaniu kompleksowej oceny stanu środowiska oraz projektu planu poprawy stanu środowiska wraz z działaniami przygotowawczymi nie da się przypisać do konkretnej grupy docelowej. Przedmiotowy projekt z uwagi na założenia naboru wniosków ma w perspektywie długofalowej przyczynić się do poprawy warunków środowiska i eliminacji zagrożeń dla środowiska, co w konsekwencji przyczyni się do poprawy warunków życia i zdrowia wszystkich mieszkańców miasta jak i regionu.
Zakres przedsięwzięcia obejmuje:
- Opracowanie kompleksowej oceny stanu środowiska,
- Opracowanie projektu planu poprawy stanu środowiska na podstawie przygotowanej kompleksowej oceny stanu środowiska wraz z opracowaniem dokumentacji inwestycyjnej związanej z realizacją tychże planów,
- Powołanie zespołów ekspertów merytorycznych doradzających i weryfikujących zakres przygotowywanych i wykonanych prac badawczo-analitycznych oraz planów poprawy stanu środowiska,
- Wykonanie zabezpieczenia terenu i ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń,
- Usuwanie odpadów ze składowiska odpadów poprzemysłowych zlokalizowanego w Tomaszowie Mazowieckim przy ulicy Piaskowej 157,
- Promocja projektu.
Gmina Miasto Tomaszów Mazowiecki jako beneficjent projektu pn.: „Poprawa stanu środowiska na terenach przemysłowych byłych Zakładów Włókien Chemicznych „WISTOM” w Tomaszowie Mazowieckim”, informuje o funkcjonowaniu mechanizmu umożliwiającego sygnalizowanie o podwójnym finansowaniu lub potencjalnych poważnych nieprawidłowościach. Do dyspozycji udostępniono specjalny adres e-mail: wtzsygnalista@tomaszow-maz.pl